Türkiye’de üretilen fıstığın yaklaşık yüzde 50’sinin karşılandığı Åžanlıurfa’da bu yıl rekolte patlaması yaÅŸanıyor. Åžehrin alışık olmadığı fazla fıstıklar, ambarlarda yer kalmayınca ildeki pazar yerine çadır kurularak istiflenmeye baÅŸladı, bir çok yerde fıstık daÄŸları oluÅŸtu.
Türkiye’de üretilen fıstığın yaklaşık yüzde 50’sinin karşılandığı Åžanlıurfa’da bu yıl rekolte patlaması yaÅŸanıyor. Åžehrin alışık olmadığı fazla fıstıklar, ambarlarda yer kalmayınca ildeki pazar yerine çadır kurularak istiflenmeye baÅŸladı, bir çok yerde fıstık daÄŸları oluÅŸtu. Depoların ve ambarların dolup taÅŸtığı pazarda fıstıklar naylon çadırlarda istiflenerek satışa sunuluyor.
Şanlıurfa Ticaret Borsası Meclis Başkan İsa Kızıldemir, ildeki bazı bölgeleri dolu vurmasına rağmen bu yıl oldukça yüksek verim elde ettiklerini söyledi.
TÜİK verilerine göre 2019 yılında fıstık üretimi yüzde 64,4 ile büyük bir kayıp yaşamış ve Türkiye genelinde 85 bin tona kadar gerilemişti.
GEÇEN SENE ‘YOK’ YILIYDI
İsa Kızıldemir,”Geçen sene ‘yok yılı’ydı. Ancak bu sene hava ÅŸartlarının da olumlu gitmesiyle ‘var yılı’nı yaşıyoruz. Geçen yıl Åžanlıurfa genelinde 30 bin ton olan üretim tahmini bu sene 100 bin tona çıktı” dedi.
Şanlıurfa Ticaret ve Sanayi Odası (ŞUTSO) Başkan Yardımcı Selçuk Karakuş da, bu yıl çok büyük bir rekolte artışı beklediklerini söyledi.
Åžanlıurfa’nın Türkiye genelinde en büyük üretici olduÄŸunun altını çizen KarakuÅŸ, il genelinde 100 bin ton civarında bir rekolte ile Türkiye’deki toplam üretimin 2018 yılı rekoru olan 240 bini aÅŸmasını beklediklerini ifade etti. KarakuÅŸ, “Çok büyük bir farkla rekor kıramayız ama az da olsa 2018 rakamını geçeceÄŸimizi tahmin ediyorum” dedi.
Åžanlıurfa’da fıstıkların depo ve ambarlarda yer kalmayınca pazar yerine çadırlarda istiflenmeye baÅŸlamasını da deÄŸerlendiren KarakuÅŸ, “‘Fıstıklara yer bulma konusunda bir sıkıntı yaÅŸamıyoruz. İhtiyacı olmayan çiftçi pazara getiriyor. Pazarda da yer olmayınca mecbur çadır altına istif ediyorlar. Bazıları da kendi ambarında, köyünde muhafaza ediyor” açıklamasında bulundu.
‘İHRACATSIZ İÇ PİYASADA ZOR TÜKETİLİR’
Åžanlıurfa’da üreticiler bir taraftan bereketli sezonun heyecanını yaÅŸarken, diÄŸer taraftan ise pandemi nedeniyle durma noktasına gelen ihracat konusunda endiÅŸelerini dile getiriyor.
Bu kadar fıstığın iç piyasada bir senede tüketilmesinin çok zor olduğunu kaydedenŞUTSO Başkan Yardımcısı Karakuş, stokların ancak ihracatla tüketilebileceğini ifade etti.
İhracatın baÅŸlamasıyla birlikte fıstık fiyatlarında ani bir artış bekleyen KarakuÅŸ, ÅŸu anda 40 lira civarında seyreden fıstığın kilogram fiyatının 60-70’lere kadar çıkabileceÄŸini dile getirdi.
İKİ YILLIK FISTIK STOKU OLDU
Åžanlıurfa Ticaret Borsası Meclis BaÅŸkan İsa Kızıldemir de üreticilerin benzer endiÅŸelerine dikkat çekerek, ”EÄŸer ihracat olmazsa ürün iç piyasada zor tüketilir. Ancak fıstık çabuk bozulmayan bir ürün. Bir sonraki sezona kalmasında sıkıntı yok. Bu yıl eÄŸer ihracat olmazsa ÅŸu anki fıstıklarımız bize gelecek yıl bile yeter” dedi.
Pandemi döneminde dış ülkelerle baÄŸlantı yapamadıklarını da sözlerine ekleyen Kızıldemir, ”Dış devletlerin politikalarına da baÄŸlı bir durum var. İran piyasasından duyuyoruz, dolar bazında fiyat düşürmüşler. Büyük rekabetler bunlar. Bizim çiftçilerimizin en büyük talebi, fıstıkta tavan fiyatının belirlenmesi” açıklamasını yaptı.
FISTIK FİYATLARI NE KADAR?
Åžanlıurfa’da kabuklu fıstık fiyatı, 35 ile 38 lira arasında, soyulmuÅŸ fıstık fiyatı ise 52 ile 55 lira arasında deÄŸiÅŸiyor.
İhracatın pandemi nedeniyle gerçekleÅŸmemesi ihtimalinde fiyatların çok düşmeyeceÄŸini yorumunu yapan Kızıldemir, ”Fıstık kendini koruyan bir ürün. Ucuz vermektense üretici elinde bu ürünü muhafaza edebilir” ifadelerini kullandı.
TÜRKİYE’DE NE KADAR ÜRETİM VAR?
TÜİK 2019 verilerine göre, Türkiye’de 2019 yılında 85 bin ton toplam fıstık üretimi gerçekleşirken 31 bin 931 ton üretimle ilk sırada yer alan Şanlıurfa’yı, 26 bin 343 tonla Gaziantep, 12 bin 208 tonla Siirt, 2 bin 667 tonla da Adıyaman izledi.